Skip to main content

Posts

Showing posts with the label keltek

Etymology/Etymologieth: Nyns eson yn-dann an Nor namoy

Post diwyethek, Sowsnek a-woles/Bilingual post, English Below . _______ Ytho, my re welas na bostis vy yn-kever etymologieth geryow balweyth a-dhia termyn hir. Awos hemma, my re dhewisas aga spammya unweyth arta gans istori didhevnydh geryow na wrussowgh hwi godhvos na vynnsowgh godhvos y'ga hever! Jynnji Shafta Jope dhe Val Karn Soth. Avel y lever an titel, nyns yw thema geryow an post ma an balyow aga honan, mes pandr'a hwer war warenep an Nor. Ytho, gesewgh ni dhe viajya a-dro dhe'n leuryow-gwiska ha dyski neppyth nowyth (po koth, avel yth yw)! Mar tothyewgh dhe Gernow, unn pyth a welsewgh yn lies tyller yw jynnjiow. An re ma yw an byldyansow le may feu jynnow an bal trigys yndha. Gwrys yw an ger ma a jynn ha chi. Y teu jynn  dhyworth an ger Anglo-Normanek engine , martesen dre'n Sowsnek, a dhisplegyas a-dhyworth an Frynkek Koth engine . Hemm a styryas 'sleyneth', 'konnykter' po 'jynn bell' - awos bos an re na mar junyes! An k...

Etymology/Etymologieth: Precious things

Y'm post etymologieth diwettha , my a skrifas yn-kever gwreydh an erva valweyth y'n yethow Keltek.  Wel, hedhyw y fynnav kowsel a-dro dhe'n pythow a dennyn a-dhyowrth an dor. An kerrek ha monow plos na a geryn oll hag usi mar gerys, ni a vynn aga palas yn-bann en masse rag kost ughel, ow kul dhe bowdiryow Kernow ha Kembra bos pur dhesiradow. Ytho, dhe dhalleth, gwryllyn mires orth ger ha moon kemmyn, kober . An ger kober  a dheu a-dhyworth an ger Lainek diwedhes cuprum  ha'n ger Greka koth  k úpros . Awedhyans an dhiw yeth ma war yethow Europa yw godhvedhys yn ta seulabrys, ha  cuprum/ k úpros  yw ensampel da a hemm awos i a yll bos trovyes yn meur a yethow Keltek, Jermanek ha Romantek y'n jydh hedhyw. Jermanek Romantek Keltek Almaynek:  Kupfer Katalaenek:  coure Bretonek:  kouevr Iseldirek:  koper Frynkek:  cuivre Kernowek:  kober Faroek:  kopar Galisyek:  cobre Kembrek:  c...

Etymology/Etymologieth: What lies beneath

Post diwyethek, Sowsnek a-woles/Bilingual post, English below. _______ Park Ertach Komm Rhondda myttin ma. Avel hwi a wor po na, pur dha yw genev hendhyskonieth dhiwysyansek, yn arbennik balyow ha mengleudhyow - my a adhvesas yn arenebedh Goon Brenn est, ytho eksplorya remenans an balyow koth ha dyski y'ga hever re beu darn meur a'm bewnans rag bledhynnyow. Myttin ma, ha my ow tiwrosa, my a bassays lower a dylleryow koth an Gwelyow-Glow Kembra Dyghow, ow komprehendya Nantgarw, Ferndale ha'n Lowva Lewis Merthyr (keffrys aswonnys avel: Park Ertach Komm Rhondda). Hemm, yn kesober a'm les diwettha y'n diwysyans glow, a wrug dhymm tybi a-dro dhe valweyth ha'n erva Geltek a wra mos ganso. Na esewgh ni dhe ankevi: Yma Kernow a-woles pub toll y'n dor y'n bys!  Jynnjiow koth dhe Venyon Ytho, awos bos agan le usadow yndha, y hwrav dalleth gans agan ger:  bal . Hemm a dheu a-dhyworth an ger Proto-Keltek  *kʷaleti  ow styrya palas . Y hwelir an ge...

Piskiow

Rag redya'n hwedhel ma yn Sowsnek, gwelewgh an kevrennow a-woles/To read this legend in English, see the links below. ______ Piskiow yw pobel byghan heudh ha pilennek a yll bos trovyes dres Kernow gowal. Herwydh nebes penn fentynnyow, i a vir avel tus koth gans kneus loos ha kryghys (Na dybewgh yn-kever an gowyow esa leverys y'n fylmow Harry Potter). Da yw gans piskiow mires orth gwriansow tus ha pynchya pedrennow gonisogesow pan asons chi plos hag ow mos dhe'n gweli.  A-dhyworth MysteriousBritain Herwydh M. A. Courtney, henn yw gwelys yn versyon Kernewek an rim Margery Daw a dreylis vy dhe Gernowek, lhag ynno yma'n benn-nas kessydhyes rag hy gwriansow drog. "Gwel pub huni an Margery na  a werthas hy gweli ha gorwedha  war an kala hag y'n gwel a-ves  Ha'n piski a dheuth dhe's don dhe-ves  Pana hora dhrog yth esa hi  yn-nans y'n mostedhes gans den gensi." Courtney a verk dew rim aral yn-kever piskiow usi leverys ...

Etymology/Etymologieth: Learning slowly.

Post diwyethek, Sownsek a-woles/Bilingual post, English below. _______________ My re vynnsa skrifa a-dro dhe'n geryow lent  hag araf  yn Kenowek ha Kembrek y'n post ma, mes nyns esa res dhymm hwilas rag hir kyn my dhe drovya an gorthebow. An Kembrek araf  a vir avel ny janjyas meur a-dhia'n peswardhegves kansvledhen, henn yw na janjyas y vir po y styr( herwydh an GPC). Ny allav trovya neshevin y'n yethow Keltek erel, ytho yma res rag an drolla a araf  dhe dhiwedha omma rag lemmyn. Pur es yw, byttegyns, dhe dresya'n ger Kernowek  lent  py a oll an fordh delergh dhe'n ger Latinek lentus . Yn revedh, nyns yw hemm an keth gwreydhen avel an ger Sowsnek " Lent " rag an gool Kristyon  Korawys . An ger ma a dheu a-dhyworth an ger lencten  yn Hen-Sowsnek a rann y gwreydhen gans an Sowsnek long  ( hir ) ha'n Almaynek hag Isalmaynek lang , hemm yw an Proto-Jermanek  *langatīnaz. Ytho, yn-keverth pyth a wrav skrifa hedhyw? Wel, neppyth aral usi ...

Jan Tregeagle

Gwelewgh an kevrennow a-woles rag redya'n hwedhel ma yn Sowsnek/See the links below to read this story in English. ______ Justis Kernewek, a-dhyworth Bosvena dres lycklod,  o Jan Tregeagle a vewas y'n 17ves kansvledhen. Aswonnys a veu rag bos garow ha drokka den an dhuketh o hag ev ow pewa. Nebes tus a'n henow an Faust Kernowek hag y'n drolla a hol y hwelowgh praga. Ytho, avel y leveris seulabrys, den garow ha fell o Jan Tregeagle. Ev a vynnsa charjya prisow rent ughel, ev a hygas omdhivas yn-mes a'y heyans, ha meur a bobel a grysyas ev dhe ladha y wreg - herwydh nebes versyonow y fynnsa va demedha ha ladha lower a dhamsels koth ha rych rag herya aga arghans. Ha diwedh y vewnans ow neshe, nyns esa unn pegh na wrug ev, ytho ev a ros meur a arghans dhe'n eglos ha dhe'n voghosogyon dhe rekoncilya rag y vewnans drog ha dhe dhiank a'n jowl. Awos bos res dhe'n bronteryon sewya enev a dus a varow, y hwrussons y weres ha'y ynkleudhyas dhe Eglos...

Etymology/Etymologieth: Yma termyn ow tifygya

Bilingual post, English below/Post diwyethek, Sowsnek a-woles. ________________________ Kernowek: A-gynsow, my a welas na styr an ger Kernowek amser  an keth avel yn Kembrek. Y'gan tavas, amser  yw junyes gans p'eur a hwara verb yn gramasek, mes yn Kembrek, ev yw an ger rag termyn . Ytho, dell yw usys, my a vynnas mos a-ves dhe vys meur an kesrosweyth ha trovya moy a-dro dhe'n geryow ma. Amser  a dheu a-dhyworth an Proto-Keltek   *amsterā a styr  ‎"termyn" po "pols". Alemma, pub yeth Geltek a gemer geryow: Kernowek:  Amser   Kembrek:  Amser  (termyn) Betonek:  Amzer  (termyn) Wordhenek:  Aimsir  (termyn, amser, kewer, ebron) Godhalek Albanek:  Aimsir  (termyn, seson, kewer, ayredh) Manawek:  Emshir  (kewer, termyn, amser) Nyns yw saw yn Kernowek y kellas amser  an styr a dermyn . Y hyllir desevos y styr ev kewer y'n yethow Godhalek awos an kowethasow gans an sesonow...