Skip to main content

Posts

Showing posts with the label Kernewek Cornish

Etymology/Etymologieth: Why are we still underground!?

Post diwyethek, Sowsnek a-woles/Bilingual post, English below. Post diwyethek, Sowsnek a-woles/Bilingual post, English Below . _______ Mar hwi re redyas an dhew bost etymologieth diwettha, hwi a wor y karav geryow balweyth dhe'n pols ma, ha nyns yw an post ma dyffrans dhedha, drog yw genev - mar ny redsowgh an postow diwettha, mirewgh war an dhew gevren ma:  Post Onan Post Dew Ytho, hedhyw y fynnav kowsel yn-kever geryow Kernowek re beu asvebys dhe'n Sowsnek meur ras dhe'n diwysyans balweyth. Ny yllis vy trovya etymologieth oll an re ma, dell mar kyllowgh offra nebes gweres dhe leunhe'n bolghow, gesewgh kampol a-woles. Hwel Jenkin dhe Venyon (Awtour). Lemmyn, gwryllyn dalleth gans ger komparek dhe valweyth yn Kernow ha Dewnens Soth, hwel . Nyns yw gwreydh an ger ma pur gler, mes yma nebes keslinegow Kembrek dhodho:  chwil  (hwilas),  chwêl / chwŷl  (hwel, avel yn dom hwel po hwel dro). An geryow Proto-Keltek usi ogas dhe'n geryow ma yw...

Etymology/Etymologieth: Precious things

Y'm post etymologieth diwettha , my a skrifas yn-kever gwreydh an erva valweyth y'n yethow Keltek.  Wel, hedhyw y fynnav kowsel a-dro dhe'n pythow a dennyn a-dhyowrth an dor. An kerrek ha monow plos na a geryn oll hag usi mar gerys, ni a vynn aga palas yn-bann en masse rag kost ughel, ow kul dhe bowdiryow Kernow ha Kembra bos pur dhesiradow. Ytho, dhe dhalleth, gwryllyn mires orth ger ha moon kemmyn, kober . An ger kober  a dheu a-dhyworth an ger Lainek diwedhes cuprum  ha'n ger Greka koth  k úpros . Awedhyans an dhiw yeth ma war yethow Europa yw godhvedhys yn ta seulabrys, ha  cuprum/ k úpros  yw ensampel da a hemm awos i a yll bos trovyes yn meur a yethow Keltek, Jermanek ha Romantek y'n jydh hedhyw. Jermanek Romantek Keltek Almaynek:  Kupfer Katalaenek:  coure Bretonek:  kouevr Iseldirek:  koper Frynkek:  cuivre Kernowek:  kober Faroek:  kopar Galisyek:  cobre Kembrek:  c...

Bilingual/Diwyethek: Mappys, an Howldrevel ha'n Yeth Kernowek.

Post diwyethek, Sowsnek a-woles/Bilingual post, English below. Na wovynnewgh orthiv prag, awos ny wonn, mes seythen ma, my re beu ow mires orth nebes mappys koth a arenebedh Bre Garn yn Kernow Est (keffrys aswonnys avel ow thre, keffrys aswonnys avel an gwella rann a Gernow awos nag ov ragvreusek). Ytho, yma'n mappys a drovis yn Pluwbeder Soth (Pluw Lanngenhorn y'n jydh hedhyw) ha Pluwgler. My a'ga brashas rag diskwedhes an arenebedhow yn-dann hwithrans. Ytho, gesewgh ni dhe dhalleth gans Pluwgler ha'n Nans Govervargh. A-dhyworth an Lyverva Vretennek. Yn kensa, drog yw genev, mes y fydh res dhewgh skwyntya tamm awos kwalita an mappa. Y hyllir gweles bos Sen Kler treveglos yn 1808 ha bos an eglos ha'y gorflan kres a vewnans leel. Bagas byghan a jiow a yll bos gwelys dhe Helghdir (Venland) ha Krowsverr (Short Cross), an dhew ma a bes dhe vos y'n jydh hedhyw, ha Trenans (Trenant) a grysav y vos bargen tir hedhyw, mes ev re gollas y hanow gwreydhek. B...

Etymology/Etymologieth: What lies beneath

Post diwyethek, Sowsnek a-woles/Bilingual post, English below. _______ Park Ertach Komm Rhondda myttin ma. Avel hwi a wor po na, pur dha yw genev hendhyskonieth dhiwysyansek, yn arbennik balyow ha mengleudhyow - my a adhvesas yn arenebedh Goon Brenn est, ytho eksplorya remenans an balyow koth ha dyski y'ga hever re beu darn meur a'm bewnans rag bledhynnyow. Myttin ma, ha my ow tiwrosa, my a bassays lower a dylleryow koth an Gwelyow-Glow Kembra Dyghow, ow komprehendya Nantgarw, Ferndale ha'n Lowva Lewis Merthyr (keffrys aswonnys avel: Park Ertach Komm Rhondda). Hemm, yn kesober a'm les diwettha y'n diwysyans glow, a wrug dhymm tybi a-dro dhe valweyth ha'n erva Geltek a wra mos ganso. Na esewgh ni dhe ankevi: Yma Kernow a-woles pub toll y'n dor y'n bys!  Jynnjiow koth dhe Venyon Ytho, awos bos agan le usadow yndha, y hwrav dalleth gans agan ger:  bal . Hemm a dheu a-dhyworth an ger Proto-Keltek  *kʷaleti  ow styrya palas . Y hwelir an ge...

Piskiow

Rag redya'n hwedhel ma yn Sowsnek, gwelewgh an kevrennow a-woles/To read this legend in English, see the links below. ______ Piskiow yw pobel byghan heudh ha pilennek a yll bos trovyes dres Kernow gowal. Herwydh nebes penn fentynnyow, i a vir avel tus koth gans kneus loos ha kryghys (Na dybewgh yn-kever an gowyow esa leverys y'n fylmow Harry Potter). Da yw gans piskiow mires orth gwriansow tus ha pynchya pedrennow gonisogesow pan asons chi plos hag ow mos dhe'n gweli.  A-dhyworth MysteriousBritain Herwydh M. A. Courtney, henn yw gwelys yn versyon Kernewek an rim Margery Daw a dreylis vy dhe Gernowek, lhag ynno yma'n benn-nas kessydhyes rag hy gwriansow drog. "Gwel pub huni an Margery na  a werthas hy gweli ha gorwedha  war an kala hag y'n gwel a-ves  Ha'n piski a dheuth dhe's don dhe-ves  Pana hora dhrog yth esa hi  yn-nans y'n mostedhes gans den gensi." Courtney a verk dew rim aral yn-kever piskiow usi leverys ...

Etymology/Etymologieth: Learning slowly.

Post diwyethek, Sownsek a-woles/Bilingual post, English below. _______________ My re vynnsa skrifa a-dro dhe'n geryow lent  hag araf  yn Kenowek ha Kembrek y'n post ma, mes nyns esa res dhymm hwilas rag hir kyn my dhe drovya an gorthebow. An Kembrek araf  a vir avel ny janjyas meur a-dhia'n peswardhegves kansvledhen, henn yw na janjyas y vir po y styr( herwydh an GPC). Ny allav trovya neshevin y'n yethow Keltek erel, ytho yma res rag an drolla a araf  dhe dhiwedha omma rag lemmyn. Pur es yw, byttegyns, dhe dresya'n ger Kernowek  lent  py a oll an fordh delergh dhe'n ger Latinek lentus . Yn revedh, nyns yw hemm an keth gwreydhen avel an ger Sowsnek " Lent " rag an gool Kristyon  Korawys . An ger ma a dheu a-dhyworth an ger lencten  yn Hen-Sowsnek a rann y gwreydhen gans an Sowsnek long  ( hir ) ha'n Almaynek hag Isalmaynek lang , hemm yw an Proto-Jermanek  *langatīnaz. Ytho, yn-keverth pyth a wrav skrifa hedhyw? Wel, neppyth aral usi ...