Skip to main content

An kethsam drolla koth...

Hedhyw my a vynn skrifa yn-kever yeth nag yw Kernowek! 😨 
An Isalmaynek (Dhyworth Planet-Wissen.de)


Yth esen vy ow peuri Facebook ha my a welas erthygel dhyworth an Schleswig-Holsteiner Zeitung (paper nowodhow Almaynek) yn-kever arghasans rag an Isalmaynek (henn yw Plattdeutsch/Low German na Iseldiryek). 

Yn kensa, nebes kettesten. Yeth jermanek usi kowsys yw Almayn North yw Isalmaynek a long dhe'n skorren west-jermanek, gans Almaynek, Iseldiryek, an yethow Frisek ha Sowsnek. Yma 10 milvil Isalmaynegor a wor kowsel nebes a'n yeth hag ynter unn ha diw vilvil Isalmaynegor a'n kows avel mammyeth. Avel yethow minoryta Breten, yth yw an Isalmaynek gwithys gans an Chartour Europek rag Yethow Ranndiryel po Bian yn Almayn kepar ha'n yethow Frisek ha'm yethow Sorbek. 

Avel yn Kernow, Kembra, Wordhen, h.e. skoodhyes yw an Islamaynek gans an governans dre'n statys keffrysek a Schleswig-Holstein, Niedersachsen, Hamburg ha Bremen. Rag lies bledhen an statys ma re beu ow ri 271,000€ rag kavos an Institut für niederdeutsche Sprache (INS) (Fondyans an Yeth Isalmaynek). Rag 40 bledhen an INS re beu ow skoodhya'n yeth yn Almayn North hag y skoodh adhyskans y'n hag a-dro dhe'n yeth, keffrys ha media ha lien Isalmaynek. Yth yw an INS kepar ha Sodhva an Yeth Kernewek. Trigys yw yn Bremen, an cita-stat a ro 80,000€ pub bledhen. Yn aray diyskynnus an statys erel a ro mona dhe'n fondyans: Niedersachsen 117,000€; Schleswig-Holstein 42,000€; ha Hamburg 32,000€. 
Lyvrow yw treylyes dhe Isalmaynek kepar
ha dhe Gernowek.

Yn mis Gortheren 2016, y feu leverys na via'n statys owth arghasa an INS y'n keth fordh avel i re bia ow kul. I a leveris nag esa possybyltas awedhyans luck dhe'n INS, yn arbennek awos tyller an fondyans. Yn le hemma, an statys re gussulyas gul pennplas an yeth (Länderzentrum) a wra skoodhya'n yeth yn pub stat. Mes, nyns o hwath sur yn mis Gwynngala hevlena (2017) ple fia an pennplas nowyth ma po pandr'a wrussa va yn tyffrans dhe'n INS. Herwydh kowser governans Almayn, y talvia'n pennplas profya dewisyow gwell rag pub stat le mayth yw kowsys an yeth, yn le an re na usi trigys yn north-west an wlas yn-unnik drefenn an yeth dhe vos presens yn pub stat yn Almayn North ha na'n statys re bia ow profya'n arghasans rag an INS yn-unnik.

Mes nyns yw an argyans ma yn-kever kesweyth yn-unnik. Yma res perthi kov bos lyverva veur a'n yeth seulabrys y'n fondyans yn Bremen usi aswonnys gans peub a gows an yeth. An INS a dreyl hag a skrif drollow y'n yeth rag dyskadoryon hag Isalmaynegoryon ha'ga dyllo yn bledhennek. Nebes tus a breder y fydh an ober oll ma kellys mar movir po degir an INS.

Awos gwaskedh skodhyoryon an Isalmaynek hag Isalmaynegoryon aga honan ha fowt a dowlen nowyth dhe'n pols, an statys a agrias arghasa'n yeth bys dhe 31ves mis Kevardhu 2017 owth ystynna'n arghans dres unn vledhen. Mes yma'n vledhen na ow tos dhe's penn lemmyn...

An INS yn Bremen (Dhyworth kreiszeitung.de)
Ytho, pandr'a hwer lemmyn? Yw an pennplas nowyth parys? Nag yw. Herwydh SHZ.de, nyns eus oberoryon po tylleryow parys rag nessa kamm an regdres nowyth ma. Y styr hemm onan a dhew byth: po y fydh an INS skoodhyes rag bledhen aral, ow pewa bledhen dhe vledhen ow kregi war dewisyow an statys a'n skoodh, po y fydh deges an INS ha ny vydh travyth dhe gemerys y le, ow ri an yeth y'n keth le avel an Kernowek nans yw bledhen ha hanter pan veu arghasans an yeth kemerys dhe-ves gans an governans yn Westminster. Ev re bia profyes bos an INS an ennplas nowyth, mes nyns yw hemm towlen certan mann.

Y fynn an INS pesya y ober yn Bremen ha kowser re leveris aga bos ow kowsel gans fondyansow arghansek nowyth yn-kever arghasans, mes an INS yw keffrys parys dhe oberi a-berth y'n dowlen nowyth mar pia henn possybyl.

Avel y hwelir y'm postyans a-ugh, nyns yw yethow minoryta erel Europa yn tyller diogel y'n jydh hedhyw hag awos y fynn governansow erbysi mona, yma'n yethow lyha ow kodhevel. My a wayt y fydh nowodhow da rag an INS ha'n Isalmaynek y'n vledhen nowyth ha my a wra agas nowedhi mar klowav neppyth yn mis Genver.

Kevrennow ha Kedhlow

Yn Kernowek:

Yn Sowsnek:
Yn Almaynek:
Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

MiSkriBa 25 - 03/04 - Deray

Tressa assay MiSkriBa 2025 gen an prompt a skrifa bardhonek a dhispleg yn andhidro prag yth os bardh ha na par aral a artydh. Ny wonn mars yw ow assay andhidro, mes y'n dallathis dhe gwartrons dhe hwegh an myttin ma ha'y worfenna wosa gorthugher kerens y'n ober, ytho... The third attempt at NaPoWriMo 2025 with the prompt of writing a poem that obliquely explains why you are a poet and not some other kind of artist. I'm not sure how oblique my attempt is, but I started writing at quarter to six this morning and finished after parents' evening at work, so... Deray My a gar "art". Pub eghen a "art". Pub blas yn kist tesennow "art". My a vynn gul "art", Avel peber "art". Mes py par? Ilewydh yw mester Gen gitar ha band Ow kana hag ow seni Kanow ha sonyow Rag delit an bys. Ottena "art" Ha my bardh. Dramasydh yw mester Gen skrif ha gwisk Ow pewhe pub ger Playys ha gwariow Rag sordya'n brys. Ottena "art...
1 comment
Read more

An Jydh Finek

Ottomma treylyans a romans Kembrek Y Dydd Olaf gans Owain Owain, esa keffrys awen rag plassen 2014 a'n keth hanow  gans Gwenno . Deskrifans:   An drolla a hol den henwys Mark dre rannow a'y dhydhlyvrow ha lytherow a recevas ganso dres an 20ves kansvledhen ha Konsel an Brederedh, governans kepar ha broder bras, ow mos ha bos moy powerus. An konsel ma a ynni tus dhe gowsel aga yeth fug dre dhevnydhya rayys studhhe a vynn Mark skapya anedha ha gweres orth diwedha'n termyn distopek ma a dheu. Kedhlow Pella: Y rer an romans ma heb kost war furv e-Lyver. Y hwodhor gras dhe deylu Owain Owain a asa y dreylya ha'y dhyllo yn Kernowek. Y hyllir redya'n romans ma y'n restren dackyes a-is, po y iskarga avel PDF po EPUB dh'y redya war redyor e-lyvrow. Ynwedh, y komprehendir kevren dhe'n romans Kembrek derowel. Iskarga: An Jydh Finek - PDF An Jydh Finek - ePub Y Dydd Olaf
Post a Comment
Read more

MiSkriBa 25 - 01/30 - Korsen

 Otta ni, MiSkriBa nowyth ha vyvy heb postya omma a-dhia'n diwettha mis Ebrel! 😬 Mes bledhen aral, assay aral. Hedhyw an prompt o skrifa bardhonek a dhevnydh terminolieth ilow po art na wodhyen vy kyns, ytho y tewisis vy "korsen".  Here we are, another NaPoWriMo and I haven't posted here since the last one! But another year, another try.  Today's prompt was to write a poem using music or art terminology that is new to me, so I picked "kinetograph".  Korsen Y kopi kors Y kway an kowr A gemeras.  Dre dan den Daffar delit Hag a hag a.   Lost y lergh Yw bysyel bras Yn tibenn skwith. Kinetograph   It copies movement  It moves the giant  That took.  Through human fire Gears of joy Which go and go.  The route of its queue So digitally grand Endlessly tired. 
1 comment
Read more