Skip to main content

Arenebedh Balweyth Nans Margh

Ow mires delergh a-dro dhe pedwar vis, my eth ow kerdhes war an woon gans an ki rag eksplorya remenans an Bal Nans Margh.
_______
Tamm a gedhlow

Herwydh an lyver History and Progress of Mining in the Liskeard and Caradon District a 1863, bal kottha an ranndir yw an bal ma dres lyckod, ev veu oberys rag an kensa tro "nans yw nebes 35 bledhen" - hemma a styr yth ygeris ev yn 1827 po 1828. Yn anfeusik nyns eus nebes kedhlow yn-kever downder an bal ma, mes ni a wor yth eth ev a-dro dhe 700 gorhys dhe'n est a Resdhown West (West Rosedown) hag o 300 gorhys ledan a north dhe soth. Yth esa assays dhe eyl-ygeri an hwelyow omma y'n 1970ow hag y hyllir gweles nebes remenantow a'n eyl-oberans ma y'n nans (mes ny yllis vy aga throvya yn-mysk oll an reden!) My re glowas war an 'gwinbren grappa' bos chons a'n bal ma owth eyl-ygeri (arta) y'n termyn (hir) a dheu, mes ny yllav kofhe an le a drovis an kedhlow ma, ytho nyns yns lower a dhevnydh dhyn lemmyn.

Y'n jydh hedhyw

Yth esa lower a vyldyansow dhe'n hwel ma, dhe'n lyha onan avel chi rag jynn-gwynsya (mes yth esa dew dres lycklod - ow mires war remenans war a tyller), yth esa jynnji dhe shafta Salisbury ha drehevyansow rag an jynnow-stampya. Y'n jydh hedhyw nyns eus saw dew vyldyans re dreusvewas, tri chymbla hag unn shafta pur dhown!*

An Hyns-horn Skorren Nans Margh a junyas an hwelyow ma gans an Hyns-horn Lyskerrys ha Karn a-dhyworth 1877 ha lemmyn ev a wra fordh dha a hedhas an tyller dhyworth Pennsilva po Hwel Karn.

 Ow herdh y'n arenebedh

My a dhalathas ow herdh dhe Dhibarthva Karn Est ha holya hyns an hyns-horn koth yn tu an balyow, ow tiyskynna yn-dann linen an gwydh hag ow krabalyas dhe amal serth an vre. Y hyllir dalleth dhe Venyon ha holya po'n hyns-horn koth rag mildir po kerdhes yn-nans ow tevnydhya hyns koth an dus bal.


 War an fordh my a drovyas odyt koth ryb tenewen an hyns ma (le may kodhas gwedhen), mes ny yllas ow hamera (po vy) gweles lower yndho, nyns esa saw hweth skav ow tos a-dhorto.



Scamper owth omlowenhe'n powes ha my ow krambla dres an gwedhen rag hwistra'n odyt.
Ottomma kensa gwel a gevir a'n hwelyow y'n hav (y hyllir gweles moy y'n gwav wosa an reden ha del dhe verwel).
Chymbla ha jynnji an jynn-gwynsya. Certan ov yth usi fondacyons a jynnji-gwynsya aral a-dryv dhe'n jynnji ma yn-mysk an gwydh,
An chymbla a welir omma a long dhe'n jynn-stampya.
Ottomma remenans a jymbla ha jynnji Shafta Salisbury.
War amal an vre a-woles dhe jynnji shafta Salisbury yw nebes remenans a'n hwelyow arenebel ha topp an atalvaow.
A-dryv dhe'n jynnji yw an shafta y honan, Shafta Salisbury. Ny wonn vy downder an shafta ma, mes mar tevlir men yndho, y klowir nebes bonkya ha klattra rag nebes sekondys hir ha wosa henna lagyans - ny vynnsen vy kodha yndho! (Kemerewgh with war an tyller ma*, nyns eus saw ke koth dh'agas gwitha!)
Gwel aral a jynnji shafta Salisbury.
Gwedhen re devas yn remenans a vyldyans koth.
Chymbla Shafta Salisbury a-dhyworth hyns an dus bal dhe Venyon.
Gwel a-hys an Nans Margh yn tu Menyon.
Da o gans Scamper an kerdh ma, mes gwell o gansi kavos powes aral!

Gwel an tyller kowal ow tiskwedhes (kledh dhe dhyghow) chymbla shafta Salisbury (usi a-dryv dhe'n gwedhen na), chymbla an jynnow-stampya, jynnji an jynn-gwynsya ha chymbla an jynn-gwynsya.
Mappa a'w herdh ha hensi erel dhe'n bal.

My a wra dehweles dhe'n tyller ma y'n gwav rag diskwedhes moy a'y dresorys kel ha nowedhi an kedhlow pan my a'ga throv.

*Kemerewgh with ha hwi ow kodriga orth an tyller ma! Yma SHAFTA DOWN YGOR ha BYLDYANSOW KOTH nag eus gwithys po ewnhes gans an konsel!






Labels:

Comments

  1. PJ14 December 2016 at 18:03

    Durdadhewhi! Manylyon ha skeusennow meur dhe les yw an re ma.

    Yth esov vy ow tyby bos Whel Jenkin (hag yw *ow* whel vy ;-) ) kefys y'n tyller ma - yw hemma gwir?

    ReplyDelete
    Replies
    1. Sam Brown20 December 2016 at 17:39

      Yow, meur ras rag'as kampol. Yn hwreydhek, Hwel Jenkin veu oberys avel kompani balweyth y honan, mes ev veu prenys hag oberys gans Bal Nans Margh y'n 1870ow. My a wra post yn y gever yn skon (ha my ow pos yn Kernow rag an Nadelik), dell watch this space :)

      Delete
  2. PJ20 December 2016 at 22:15

    Pur dha Sam, my a'n gwelvyth pan vo parys.

    Ha ty ow tewheles, Kernow a'th tynargh.

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Clic Clac

Yn brin iawn dwi'n ysgrifennu barddoniaeth yn Gymraeg, dim fel mod i ddim am ddefnyddio iaith y nefoedd at y diben hwn, ond fel arfer dwi'n ysgrifennu yn yr iaith sy'n dod ata i yn y funud o ysbrydoliaeth. A dyna ddigwyddodd efo'r gerdd hon a ysgrifennes i yn dilyn digwyddiad ym Malchder Cymru y llynedd. Dwi bob amser yn ffeindio ysgrifennu fel hyn yn haws pan fo'n seiliedig ar y byd go iawn...   Nyns yw pur venowgh y skrifav bardhonieth yn Kembrek, nyns yw nag eus hwans dhymm devnydhya'n yeth yn ow skrifa, mes dell yw usys y skrifav y'n yeth a dheu dhymm y'n pols awen. Henn a hwarva gen an bardhonek ma a skrifis wosa hwarvos yn Gool Gooth Kembra warlena. Yth yw pub prys esya, y'm brys vy, dhe skrifa a-dro dhe draow an par ma pan vons selyes war an bys gwir...  Clic Clac Pwy wyt ti Sy'n cerdded tuag ataf Mewn gwisg dwt a du A sodlau fyny i dy ben-gliniau? Mae ein llygaid yn hanner-gwrdd Ymhlith gwichian Esgidiau plastig ar deils glan A dychlamu b
Post a Comment
Read more

Henhwedhel / Legend

Yn mis Hwevrel hevlena y recevis folennik unyeth Kembrek y'm bolgh-post a-dhyworth SP Energy Networks yn unn linenna towl rag difygyow power rolus herwydh an 'barras nerth'. A-wosa y hwilis vy y'n nowodhow ha gortos klowes neppyth moy a-dro dhe hemma, byttegyns ny dheuth po ger po difyk power vyth. An bardhonek ma yw ow gorthep dhe'n desedhans oll ma ha'm omglowansow dhe'n pols na. Back in February of this year, I recieved a monolingual Welsh leaflet in my letter box from SP Energy Networks outlining plans for rolling powercuts in response to the 'energy crisis'. Afterwards I searched the news ans waited to hear anything more about this, however there came neither news nor power cuts. This poem is my response to the whole situation and my feelings at that time. Henhwedhel War an kensa jorna y trovis an howl mar splann ha kann hag ughel Y rayys a'm tomhas ha leski war ow kreun yn anweladow. War an kensa nos y trovis an loor mar oor ha yeyn hag a
Post a Comment
Read more

MiSkriBa 2024 - 11 / 04 - Dy' Yow

Rag  #MiSkriBa  11 yma res skrifa bardhonek unlinen. For   #NaPoWriMo  11 we have to write a monostich, a one line poem. Dy' Yow An petal finek re godhas a'n lester flourys, ow koska yn hwell agesov. Thursday The final petal has fallen from the vase, sleeping better than I.
Post a Comment
Read more